Υμνος στο Δικταίο Δία

Στα πλαίσια των εορτασμών για την ετήσια αναγέννηση του Δία στο Δικταίο Αντρο, οι προσκυνητές έψαλαν τον Ύμνο στο Δικταίο Δία.

Σε ανασκαφή στο Παλαίκαστρο βρέθηκε σπασμένη σε πολλά κομμάτια μια επιγραφή με τον Ύμνο του Δικταίου Δία. Στο Παλαίκαστρο όπως και στην Πραισό υπήρχαν ιερά που κατά πάσα πιθανότητα τελούσαν υπό την αιγίδα του κεντρικού ιερού σπηλαίου της Ανατολικής Κρήτης όπου ο μύθος θέλει να γεννήθηκε ο Δίας, το Δικταίο Άντρο.

Η επιγραφή που σήμερα βρίσκεται στο Αρχαιολογικό Μουσείο Ηρακλείου χρονολογείται τον 2ο-3ο μ.Χ. αιώνα αν και λαμβάνοντας υπ’ όψη την εκφορά της γλώσσας πρόκειται για παλιότερο κείμενο πιθανώς του 4ου-3ου π.Χ. αιώνα που και αυτό με τη σειρά του βασίζεται σε ακόμα παλιότερο ύμνο που δεν σώζεται.

Σύμφωνα με τον καθηγητή κλασικής Αρχαολογίας στο Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης Μιχ. Τιβέριο τον ύμνο αυτό έψαλλαν νέοι, γυμνοί, χορεύοντας οργιαστικά και κρούοντας τις χάλκινες ασπίδες τους μιμούμενοι τους μυθικούς Κουρήτες, που φύλαγαν το θείο βρέφος καλύπτοντας το κλάμα του από τον πατέρα του Κρόνο με δυνατούς θορύβους χορεύοντας και χτυπώντας τις ασπίδες τους.

Σύμφωνα με τον Μιχ. Τιβέριο τα παραπάνω γίνονταν στα πλαίσια τελετών μύησης νέων, που από έφηβοι γίνονταν άντρες. Αντίστοιχες τελετές γίνονταν και σε άλλες περιοχές του Δωρικού κόσμου για τις οποίες σώζονται γραπτές αναφορές.

Αρχαίο Κείμενο

Ιώ. Μέγιστε Κούρε,

χαίρε μοι Κρόνειε,

παγκρατές γάνους, βέβακες

δαιμόνων αγώμενος.

Δίκταν ές ενιαυτόν

έρπε και γέγαθι μολπά

ταν τοι κρέκομεν πακτίσι

μείξαντες αμ΄ αυλοίσιν,

και στάντες αείδομεν τεόν

αμφί βωμόν ευερκή.

Ιώ, Μέγισ[τε] Κούρε

χαίρε μοι Κρόνειε

παγκρα[τές γάνους, βέβακες]

δαιμόνων αγώμενος.

Δίκταν ές ενι[αυτόν

έρπ]ε και γέγαθι μολπά.

Ενθα γαρ σε, παίδ' άμβροτον,

ασπιδ[ηφόροι τροφήες]

παρ' Ρέας λαβόντες πόδα

κ[ρούοντες αντέκρυψαν] .

Ιώ. Μέγιστε Κούρε,

χαίρε μοι Κρόνειε,

παγκρατές γάνους, βέβακες

δαιμόνων αγώμενος.

Δίκταν ές ενιαυτόν

έρπε και γέγαθι μολπά.

..........................................

...................τα]ς καλάς Αούς.

[Ιώ. Μέγιστε Κούρε,

χαίρε μοι Κ]ρόνειε,

παγκρατές γάν[ους, βέβακες

δαιμόνω]ν αγώμενος

Δίκταν ές ενι[αυτόν.

έρπε κα]ι γέγαθι μολπά.

[Ωραι δε β]ρύον κατήτος

και βροτούς Δίκα κατήχε

[άλλα τε θνατ΄ ‘αμφ]επε ζω

α φίλολβος Ειρήνα.

[Ιώ. Μέγιστε Κούρε,

χαίρε μοι Κρόνειε],

παγκρατές γάν[ους, βέβακες

δαιμόνων αγώ]μενος

Δίκταν ες ε[νιαυτόν.

έρπε και γέ]γαθι μολπά.

Α[μών θόρε κ΄ ες δέ]μνια

και θορ΄ εύποκ΄ ες [ποίμνια

κ΄ ες λήϊ]α καρπών θόρε

κ΄ ες τελεσφ[όρους αύρας].

Ιώ. Μέγιστε Κούρε,

χαίρε μοι Κρ[όνειε],

παγκρατές γάνους, βέβακες

[δαιμό]νων αγώμενος

Δίκταν ες ενι[αυτόν].

έρπε και γέγαθι μολπά.

[Θόρε κ΄ ες] πόληας αμών

θόρε κ΄ ες ποντοπόρας νάας

Θόρε κ΄ ες ν[έους πο]λείτας

Θόρε κ΄ ες Θέμιν κλ[ειτάν.

Ιώ. Μέγιστε] Κούρε,

χαίρε μοι Κρ[όνειε],

παγκρατές γάνους, βέβακ[ες

δαιμόνων αγ]ώμενος

Δίκταν ες ενι[αυτόν.

έρπε και γέγαθι] μολπά.

Μετάφραση