Αρχαίο θέατρο Βεργίνας (αρχαίες Αιγές) του νομού Ημαθίας

Το αρχαίο θέατρο της Βεργίνας αποτελεί, μαζί με το γειτονικό ανάκτορο, τη σπουδαιότερη περιοχή της αρχαίας πόλης των Αιγών. Η σημασία του ως ένα από τα παλαιότερα λίθινα θέατρα του ελληνικού χώρου, αλλά και η ιστορική του σπουδαιότητα, αφού σχετίζεται με τη δολοφονία του Φιλίππου Β', το καθιστούν πόλο έλξης για ένα μεγάλο αριθμό επισκεπτών και προβάλουν την προστασία, την αποκατάσταση και την ανάδειξη του ως αναγκαία.

Το μνημείο ήρθε στο φως το 1982 από τον καθηγητή Μ. Ανδρόνικο, ενώ η ερευνά του συνεχίζεται ως σήμερα από την καθηγήτρια Σ. Δρούγου, η οποία έχει και την ευθύνη της επιστημονικής του μελέτης. Έκτοτε δεν έχει δεχθεί ποτέ επεμβάσεις συντήρησης και η εικόνα του είναι αυτή που έφερε στο φως η ανασκαφική έρευνα.

Στραμμένο προς βορρά, το θέατρο της Βεργίνας διαμορφώνεται στην πλαγιά του πλατώματος του ανακτόρου και σε απόσταση 50 - 60μ από αυτό. Στη σημερινή σωζόμενη μορφή του, διατηρεί την πρώτη σειρά των λίθινων εδωλίων, το λαξευμένο λίθινο ρείθρο (πλάτους 0,50μ.) περιμετρικά της ορχήστρας, και τους διαδρόμους, οι οποίοι, κατασκευασμένοι από λατύπη σφηνωμένη στο χώμα, χωρίζουν το κοίλο σε εννέα κερκίδες. Για τις ανάγκες της διαμόρφωσης του κοίλου, λαξεύτηκε το φυσικό έδαφος, ενώ το δυτικό τμήμα του, δημιουργήθηκε με επιχώσεις, στα σημεία που απουσίαζε η απαιτούμενη φυσική πλαγιά.

Για τη δημιουργία της ανατολικής παρόδου, το φυσικό έδαφος λαξεύτηκε κατακόρυφα και επενδύθηκε με πώρινο τοίχο με αποτέλεσμα τη διαμόρφωση της μικρής αυλής που περικλείεται από τους τοίχους της ανατολικής παρόδου και το κτήριο της σκηνής. Οι τοίχοι της ανατολικής παρόδου είναι δομημένοι κατά το ισόδομο σύστημα, ενώ το μέγιστο σωζόμενο ύφος τους φτάνει τα 2μ. Στη δυτική πάροδο, που η φυσική διαμόρφωση του εδάφους βρισκόταν σε στάθμη χαμηλότερη της ορχήστρας, κατασκευάστηκε ισχυρός αναλημματικός τοίχος, εσωτερικά με αργολιθοδομή και επένδυση με πώρινους γωνιόλιθους, με σκοπό να συγκρατήσει την τεχνητή επίχωση που απαιτούνταν για τη διαμόρφωση του κοίλου.

Ο τοίχος της δυτικής παρόδου σώζεται, στη στάθμη της θεμελίωσης. Η επικλινής επιφάνεια του κοίλου ήταν χωμάτινη. Χωμάτινο ήταν, επίσης, το δάπεδο της ορχήστρας, καθώς και της αυλής της ανατολικής παρόδου. Από τη σκηνή σώζονται ελάχιοτα λίθινα λείψανα, γεγονός που δυσκολεύει την αναπαράσταση της αρχικής της μορφής της. Εντοπίστηκε μόνο το πώρινο θεμέλιο του ανατολικού τμήματος ενός επιμήκους κτίσματος, σωζόμενου μήκους 12,50μ.