Το θέατρο, το οποίο βρίσκεται στη νότια κλιτύ του λόφου της Ακρόπολης της αρχαίας Σπάρτης. διασώζει στοιχεία από πολλές διαφορετικές φάσεις. Θέατρο υπήρχε στη Σπάρτη ήδη από τους χρόνους των Μηδικών (Ηρόδοτος 6,67).
Το θέατρο θα πρέπει να εντυπωσίαζε τους επισκέπτες της αρχαιότητας, αφού ο Παυσανίας το χαρακτηρίζει: «... το θέατρον, λίθου λευκού, θέας άξιον». (Παυσανίου. Ελλάδος Περιήγησις. III. 14.1). Σήμερα είναι ένα τοπόσημο της αρχαίας Ακρόπολης λόγω του μεγέθους τους της εκτεταμένης διατήρησης του και της πολυτέλειας της κατασκευής του.
Η κατασκευή που βλέπουμε σήμερα ανάγεται στους ρωμαϊκούς χρόνου;, ενώ υπάρχουν και πολλά άλλα επί μέρους στοιχεία που χρονολογούνται μέχρι και το τέλος του 4ου μ.κ.χ. αιώνα. Ίχνη μόνο διατηρήθηκαν από ένα παλαιότερο θέατρο της εποχή; του τυράννου Νάβι (200 π.κ.χ.).
Ιδιαίτερο χαρακτηριστικό του θεάτρου είναι ότι διέθετε κινητή σκηνή, γιατί συνήθως το χρησιμοποιούσαν για πολιτικές, κοινωνικές και εορταστικές συγκεντρώσεις. Αυτό προκύπτει από τους τρεις παράλληλους επιμήκεις αύλακες μήκους ~68m. που εντοπίστηκαν στο δάπεδο του άκρου της ορχήστρας. Οι αύλακες καταλήγουν σε ένα κτήριο στη δυτική πάροδο, από το οποίο σώθηκαν τα θεμέλια, εν μέρει κάτω από μεταγενέστερο κτήριο (Νυμφαίο) και η χρήση του οποίου αναφέρεται σε επαναχρησιμοποιημένες οπτόπλινθους του: ΣΚΑΝΟΘΗΚΑ. Η κινητή σκηνή φυλασσόταν λοιπόν στη «σκηνοθήκη», δηλαδή στο υπόστεγο που ήταν κατασκευασμένο στη δυτική πάροδο.
Σημαντική ιστορική φάση του θεάτρου είναι η προσθήκη ενός ρωμαϊκού σκηνικού οικοδομήματος το 78 μ.κ.χ. επί αυτοκράτορος Βεσπασιανού. Στη θέση του θεάτρου αναπτύχθηκε ένας οικισμός μεταξύ του 10ου και 13ου αι., τα υπολείμματα του οποίου στο χώρο της ορχήστρας, της σκηνής και του κάτω κοίλου καθαιρέθηκαν κατά τις ανασκαφές.
Το θέατρο διέθετε 9 κερκίδες με 32 σειρές εδωλίων στο κάτω κοίλο και 16 κερκίδες με 17 σειρές εδωλίων στο άνω κοίλο. Στην ανατολική πάροδο είναι ενσωματωμένη εξωτερική λίθινη κλίμακα, η οποία διέθετε 55 βαθμίδες και οδηγούσε απ' ευθείας στο διάζωμα. Το κοίλο σώζεται σε κακή κατάσταση, διότι τα εδώλια και η θεμελίωση τους χρησιμοποιήθηκαν ως οικοδομικό υλικό σε κατοικίες που κατασκευάστηκαν στο χώρο αυτό κατά τον 9° μ.κ.χ. αιώνα. Οι οικίες αυτές δεν έχουν ακόμη ανασκαφεί στο σύνολο τους, μερικά ερείπια μάλιστα φαίνονται καθαρά στο δυτικό τμήμα της ορχήστρας.
Το κοίλο στηρίζεται εν μέρει σε δύο μεγάλους αναλημματικούς τοίχους, που προστέθηκαν για να αυξηθεί η συνολική χωρητικότητα του θεάτρου. Υπολογίζεται ότι στο τεράστιο αυτό οικοδόμημα μπορούσαν να συγκεντρωθούν 16.000 θεατές. Το θέατρο έχει ομοιότητες με το θέατρο της Μεγαλόπολης και το μέγεθος του είναι παρόμοιο με αυτό του θεάτρου της Επιδαύρου.
Είχε τις εξής διαστάσεις:
Διάμετρος ορχήστρας: 25.52m (Μεγαλόπολης: 31m).
Μήκος από άκρο σε άκρο παρόδων: 147m.
Διάμετρος κοίλου άνω: 114m (Επιδαύρου: 117m).
Πλάτος διαζώματος: 1.80m.
Πλάτος άνω κιονοστοιχίας: 4.8m.
Το θέατρο είχε μεγάλη σκηνή και προσκήνιο, πεταλοειδή ορχήστρα και πιθανόν περιμετρική στοά στο άνω μέρος του κοίλου. Μπροστά από το θέατρο διερχόταν κεντρική οδική αρτηρία της Ρωμαϊκής Σπάρτης, διότι κατά το 2° μ.κ.χ. αιώνα στον τοίχο της παρόδου χαράχθηκε μεγάλος αριθμός τιμητικών επιγραφών. Όταν μάλιστα γέμισε ο τοίχος, συνέχισαν να γράφουν μέσα στην ορχήστρα του θεάτρου.
Βασιλογάμβρου Αδαμαντία. Αρχαιολόγος, Προϊστάμενη Ε' Ε.Π.Κ.Α.
Ζάμπας Κωνσταντίνος, Πολιτικός Μηχανικός Δρ Ε.Μ.Π.
Περιήγηση στο χώρο του θεάτρου (πατήστε πάνω στις επόμενες 4 φωτογραφίες)
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου