Το αρχαίο θέατρο της Μακύνειας στο νομό Αιτωλοακαρνανίας

Σε μικρό πλάτωμα στα νοτιοανατολικά της ακρόπολης βρίσκεται το θέατρο. Η ερευνά του πραγματοποιήθηκε κατά τα έτη 1988 και 1989. Αποτελείται από ενιαίο τοξοειδές κοίλο, του οποίου σώζονται δεκατέσσερεις σειρές εδωλίων, χωρίς κερκίδες, κλίμακες και διάζωμα . Τα εδώλια, όπως και τα υπόλοιπα δομικά στοιχεία της πόλης, είναι κατασκευασμένα από γκριζοπράσινο ψαμμιτόλιθο της περιοχής. Η ορχήστρα είναι επίσης τοξοειδής χωρίς αγωγό απορροής των ομβρίων υδάτων. Χαρακτηριστική ιδιομορφία του θεάτρου αποτελεί η ύπαρξη στη βόρεια πλευρά της ορχήστρας βαθμιδωτής κατασκευής από δύο ευθύγραμμες σειρές εδωλίων των οποίων το μήκος κυμαίνεται από 9 μ. έως 11,50 μ. Τόσο το πλάτος των εδωλίων όσο και το ύψος τους κυμαίνεται από 0,30 μ. έως 0,40 μ. Για την πρόσβαση σε αυτή τη δίβαθμη κατασκευή υπάρχει έμπροσθεν της πρώτης σειράς διάδρομος από συμπιεσμένο χώμα πλάτους 1 μ. και μήκους 11 μ. Ο διάδρομος αυτός προς την πλευρά της ορχήστρας φέρει χαμηλό κρηπίδωμα από ψαμμιτόλιθους διαστάσεων 0,20 μ. χ 0,20 μ. Στην πίσω πλευρά της δεύτερης σειράς και σε επαφή με αυτήν διατηρούνται στη θέση τους πλάκες διαφόρων μεγεθών (το ύψος τους φτάνει τα 0,30 μ. και το πλάτος τους κυμαίνεται από 0,70 μ. έως 0,80 μ.) που είχαν τοποθετηθεί κατακόρυφα ως πλάτη της σειράς δίκην ερεισινώτων. Η βαθμιδωτή αυτή κατασκευή, που είναι κάθετη και όχι τοξοειδής προέκταση των τριών πρώτων σειρών των εδωλίων του θεάτρου, ενδεχομένως να προοριζόταν ως θέση των επισήμων ή των τιμωμένων προσώπων της πόλης. Βέβαιο πάντως είναι ότι για το τιμώμενο πρόσωπο προοριζόταν ο φθαρμένος λίθινος θρόνος (προεδρία) που κατά την έρευνα αποκαλύφθηκε με τη λίθινη βάση του στο ανατολικό άκρο της πρώτης σειράς της βαθμιδωτής κατασκευής. Επειδή η θέση της κατασκευής αυτής παρείχε στα επίσημα ή τιμώμενα πρόσωπα τη δυνατότητα να βλέπουν κατ’ ενώπιον τους θεατές, οδηγούμεθα στη σκέψη ότι το μνημείο αρχικά λειτούργησε ως βουλευτήριο.

Το σκηνικό οικοδόμημα του θεάτρου, λόγω κατάρρευσης του στην απότομη κλιτύ του λόφου και της αφαίρεσης οικοδομικού υλικού από κατοίκους της περιοχής για νεώτερες κατασκευές, διατηρεί μόνο αποσπασματικά στοιχεία των θεμελίων του. Υπολογίζεται ότι οι διαστάσεις του ήταν 21,60 μ. χ 9,70 μ. Εκτός της σκηνής είναι ορατά και τα θεμέλια των στενών παρόδων του θεάτρου. Παρασκήνια δεν διακρίνονται, ούτε άλλα στοιχεία του, παρά μόνο τμήμα αναλημματικού τοίχου κατά τη νότια πλευρά του. Σε μικρή απόσταση βόρεια του θεάτρου υπάρχει στενόμακρο φυσικό πλάτωμα, στο οποίο ανασκάφτηκαν τα θεμέλια μεγάλου αταύτιστου ναού, διαστάσεων 17,20 μ. χ 5,80 μ. και προσανατολισμού από τα ανατολικά προς τα δυτικά.