Το κεφάλι του Ρωμαίου στρατηγόυ - ύπατου Τίτο Κοΐντιο Φλαμινίνο (Δελφοί)

Στο εικονιστικό κεφάλι του άνδρα με τη συγκρατημένη μελαγχολία, πολλοί αναγνωρίζουν τον Ρωμαίο στρατηγό - ύπατο Τίτο Κοΐντιο Φλαμινίνο, που το 197 π.κ.χ., μετά τη νίκη του εναντίον του βασιλιά της Μακεδονίας Φιλίπ­που Ε’, ανακήρυξε στην Κόρινθο την «ελευθερία» της Ελλάδας. Στους Δελφούς τιμήθηκε όχι μόνο ως εγγυη­τής της ελληνικής ανεξαρτησίας από τη μακεδονική κυριαρχία, αλλά και γιατί είχε προσφέρει στο ιερό πλούσια αναθήματα. Βρέθηκε μάλιστα και μια βάση πάνω στην οποία ήταν στημένο το χάλκινο άγαλμά του.

Μια φυσιογνωμική και ηθογραφική εικόνα, αντίστοιχη με το πορτρέτο των Δελφών, μας δίνει ο Πλούταρ­χος στο βίο του Φλαμινίνου.

Γιατί ακούοντας από τους Μακεδόνες ότι έρχεται άνθρωπος οδηγώντας βάρβαρο στρατό, με τη βία των όπλων καταστρέφοντας και υποδουλώ­νοντας τα πάντα, έπειτα καθώς βρίσκονταν μπροστά σ' έναν άνθρωπο νέο στην ηλικία, με ήρεμη φυσιο­γνωμία, Έλληνα στην ομιλία και στη διάλεκτο και εραστή της αληθινής αρετής, ένιωθαν μια θαυμαστή γοητεία και όταν έφευγαν, σκόρπιζαν στις πολιτείες τους τη συμπάθεια για κείνον διακηρύσσοντας σ' αυτές ότι απέκτησαν πια τον άνθρωπο που θα τις οδηγήσει στην ελευθερία…

Κι από μέρος των Ελλήνων του αποδόθηκαν δίκαιες τιμές, κι αυτό που κάνει ειλικρινείς τις τιμές είναι η θαυμαστή εύνοια, που οφείλεται στην προάτητα του ήθους του. Γιατί, κι όταν πολιτικές περιπέ­τειες ή η φιλοδοξία του τον έκαναν να εξοργιστεί με μερικούς όπως με τον Φιλοποίμενα και τον στρατη­γό των Αχαιών Διοφάνη, ο θυμός του δεν ήταν βα­ρύς και δεν εκδηλώνονταν με έργα, αλλά ξεθύμαινε με λόγια που φανέρωναν ευγενική ειλικρίνεια και θάρρος.

Σε κανέναν δεν φαινόταν πικρός, πολλοί όμως τον θεωρούσαν οξύθυμο και αλαζόνα στο χαρακτήρα, στις κοινωνικές σχέσεις του όμως ήταν πολύ γλυκός και ο λόγος του χαριτωμένος και δυνατός.

(Πλούταρχος, Τίτος, V, XVII, εκδ. I. Ζαχαρόπουλος)

Η απόδοση του πορτρέτου στον Φλαμινίνο στηρίζεται κυρίως στη σύγκρισή του με νομίσματα  που εικονίζουν τον Ρωμαίο στρατηγό, αλλά δεν είναι αδιαφιλονίκητη, κι έχουν προταθεί πολλές διαφορετικές ταυτίσεις και χρονολογήσεις. Οποιαδήποτε όμως ερμηνεία και αν δεχτούμε και όποιον και αν θέλησε να εικονο­γραφήσει ο καλλιτέχνης, Έλληνα ή Ρωμαίο, φιλόσοφο ή αξιωματούχο, ένα είναι βέβαιο· στο στρογγυλεμένο πρόσωπο με τα μήλα που εξέχουν, τα μαλλιά που σκεπάζουν τον αυχένα και πέφτουν στο ευγενικό, αυλακωμένο με δύο ρυτίδες μέτωπο, τα βλέφαρα που σκιάζουν τα μάτια, τα ειρωνικά χείλη, το καλλίγραμμο μουστάκι και γένι, στο πρόσωπο με τη μελαγχολική έκφραση μας άφησε ένα εξαιρετικό έργο στην ιστορία του ελληνικού πορτρέτου.