Ελληνιστικοί και Ρωμαϊκοί χρόνοι - Η παρακμή των ολυμπιακών αγώνων

Κατά την ελληνιστική και ρωμαϊκή εποχή κάνει την εμφά­νισή της φανερά πια η επαγγελματσποίηση του αθλητι­σμού. Τόσο στους μικρούς τοπικούς αγώνες όσο και στην Ολυμπία δε λείπουν τα πρώτα κρούσματα, όπως η δωροδο­κία των αντιπάλων, η αγοραπωλησία της νίκης με την εξαγο­ρά αθλητών ανήθικων που δέχονταν να αγωνιστούν ως εκπρόσωποι άλλων πόλεων, ο αθέμιτος ανταγωνισμός και η καταπάτηση των ιερών όρκων. Στην παρακμή συνέβαλε ουσιαστικά η διάσπαση της σύνδεσης θρησκείας και αθλητι­σμού, οι κοινωνικές τιμές και οι οικονομικές παροχές που λάμβαναν οι Ολυμπιονίκες κι επίσης η στάση των φιλοσόφων της εποχής, που κατέκριναν κάθε μορφή σωματικής άσκησης. Αργότερα, οι Ρωμαίοι έφεραν μαζί τους μια αντίληψη για τον αθλητισμό που είχε ελάχιστη σχέση με το ελληνικό αθλητικό ιδεώδες. Χαρακτηριστική είναι η βάρβαρη συμπεριφορά του Σύλλα, που λεηλάτησε την Ολυμπία και το 80 π.κ.χ. μετέφερε τα Ολύμπια στη Ρώμη και υποχρέωσε τους αθλητές να αγω­νιστούν για να ψυχαγωγηθούν οι Ρωμαίοι. Έναν αιώνα αργό­τερα ο θεσμός υπέστη μεγαλύτερο πλήγμα από την εξευτελι­στική συμπεριφορά του Νέρωνα. Οι φιλέλληνες αυτοκράτορες Αδριανός και Αντωνίνος θέλησαν να τονώσουν την αίγλη των αγώνων και να ενισχύσουν το αθλητικό ιδεώδες στην Ελλάδα, ό,τι όμως κατάφεραν οι διάδοχοί τους το κατέστρε­φαν. Ο χώρος που κάποτε οι Έλληνες βεβαίωναν εορταστικά το ελεύθερο φρόνημά τους κατάντησε συνάθροιση λαών χωρίς καμιά πολιτισμική συνοχή. Το 393 μ.κ.χ. καταργήθηκαν επίσημα οι πανελλήνιοι αγώνες στην Ελλάδα με διάταγμα του αυτοκράτορα Θεοδοσίου Α' του Βυζαντίου.

Στα χρόνια του αυτοκράτορα Κλαυδίου (51 - 54 μ.κ.χ.), οι Αντιοχείς είχαν αγοράσει από τους Ηλείους το δικαίωμα να οργανώνουν κι αυτοί Ολυμπιακούς αγώνες. Οι αγώνες αυτοί γίνονταν κάθε χρόνο κατά το πρότυπο των παλαιών οι αθλητές αγωνίζονταν όπως στην Ολυμπία για ένα απλό στε­φάνι ελιάς. Αυτοί οι αγώνες συνεχίστηκαν και μετά το 393 μ.κ.χ. μέχρι το 520 μ.κ.χ., οπότε και απαγορεύτηκαν από τον αυτο­κράτορα Ιουστίνο. Το 529 μ.κ.χ., το κλείσιμο της Ακαδημίας του Πλάτωνος και των υπόλοιπων φιλοσοφικών σχολών, σήμανε γενικότερα το αναπόφευκτο τέλος της αρχαίας ελληνικής παιδείας. Οι Ολυμπιακοί αγώνες, από την ίδρυσή τους το 776 π.κ.χ. ως το 393 μ.κ.χ., κράτησαν 1168 χρόνια. Στο διάστημα αυτό πραγματοποιήθηκαν 293 Ολυμπιάδες.