Πρόκνη και Φιλομήλα

Σύμφωνα με τον μύθο ο Πανδίων βασιλιάς της Αθήνας είχε δυο κόρες εξαιρετικής ομορφιάς που λέγονταν Πρόκνη και Φιλομήλα.

Σε μία από τις μάχες των Αθηναίων κατά των Θηβαίων ο Πανδίων έλαβε βοήθεια από το Θρακιώτη Τηρέα που ήταν γιος του θεού Άρη. Μετά τη νίκη των Αθηναίων και των συμμάχων τους ο Πανδίων σε ένδειξη ευγνωμοσύνης και φιλίας παρέδωσε στον Τηρέα το χέρι της μεγαλύτερης του θυγατέρας της Πρόκνης.

Ο Τηρέας και η Πρόκνη έκαναν έναν γιο, τον Ίτυ. Ένας χρησμός δήλωσε ότι ο Ίτυς θα σκοτωνόταν από έναν συγγενή, έτσι ο Τηρέας σκότωσε τον αδελφό του μες' την οργή της υποψίας.

Με τον καιρό ο Τηρέας άρχισε να ποθεί ερωτικά τη νύφη του τη Φιλομήλα τόσο που τελικά είχε μάτια μόνο για εκείνη. Αυτός έλειωνε από την επιθυμία για να συναντηθεί μόνος του με τη νεαρή και έτσι μία μέρα εκμεταλλευόμενος την ευκαιρία τότε που η Πρόκνη ήταν απούσα και η Φιλομήλα βγήκε στο δάσος να περπατήσει αποφάσισε ο Τηρέας να την ακολουθήσει κρυφά. Τότε σε ένα ξέφωτο του δάσους πρόβαλε μπροστά της και της αποκάλυψε την επιθυμία του αλλά η Φιλομήλα τον απώθησε τρομαγμένη. Ο Τηρέας εξοργισμένος από την άρνηση της νεαρής όρμησε πάνω της και την βίασε. Στη συνέχεια της έκοψε τη γλώσσα για να μην μπορέσει ποτέ να διηγηθεί στην αδελφή της τι είχε συμβεί πραγματικά

Η Φιλομήλα έψαχνε τότε τον τρόπο για να μπορέσει να διηγηθεί στην αδελφή της τον αληθινό χαρακτήρα του Τηρέα και στο τέλος της ήρθε η ιδέα να κεντήσει ένα πανί με τις εικόνες της θλιβερής ιστορίας του βιασμού της. Όταν η Πρόκνη είδε το κέντημα την έπιασε πανικός και ήθελε να τιμωρήσει σκληρά τον άντρα της. Για να φέρει εις πέρας την εκδίκησή της, η Πρόκνη αποφάσισε να σκοτώσει τον ίδιο της το γιο τον Ίτυ και αμέσως μετά έδωσε εντολή να τον μαγειρέψουν και να σερβίρουν στον Τηρέα τη σάρκα του για δείπνο Εν τω μεταξύ οι δυο αδελφές διέφυγαν κρυφά από το ανάκτορα.

Στην αρχή ο Τηρέας δεν αντιλήφθηκε τι είδους κρέας έτρωγε αλλά όταν του αποκάλυψαν ποια ήταν η προέλευση αυτού του πιάτου πήρε ένα μεγάλο τσεκούρι και ρίχτηκε στην καταδίωξη των δυο γυναικών για να τις σκοτώσει. Όσο πολύ κι αν έτρεχαν οι δυο κοπέλες ο Τηρέας τις πλησίαζε όλο και περισσότερο και τη στιγμή που αυτός κόντευε να τις φτάσει οι αδελφές προσευχήθηκαν στους θεούς να. τις βοηθήσουν. Εκείνη ακριβώς τη στιγμή η Πρόκνη μεταμορφώθηκε σε αηδόνι και η Φιλομήλα σε χελιδόνι. Για αυτό και το χελιδόνι δεν μπορεί να κελαηδήσει γιατί τη γλώσσα τού την έκοψε ο Τηρέας. Οι θεοί μεταμόρφωσαν επίσης τον Τηρέα σε τσαλαπετεινό και το δυστυχή Ίτυ σε φασιανό.